Computerverslaving
Een bijzondere vorm van verslaving die zich samen met de opkomst van de informatica ontwikkeld heeft, is de manier waarop sommige mensen met de computer omgaan.
De nieuwe informatica- en communicatietechnieken (ICT) houden heel wat mogelijkheden in voor zowel adolescenten als volwassenen: spelletjes (videospelletjes, internetspelletjes, kans- en gokspelen), contactmogelijkheden (chatten, fora, …), informatiebronnen (zoekmotoren), commerciële en seksuele aanbiedingen, …
De verhouding tot de virtuele wereld gaat gepaard met een tijdelijke uitstap uit de werkelijkheid. Die wordt geruild voor een wereld zonder geheugen en zonder toekomst, voor de wereld van het nu, van het onmiddellijke. Wanneer er te vaak naar de virtuele wereld gegrepen wordt, kan die verschillende psychologische functies gaan vervullen, zoals ontsnappen aan een wereld waarvan de werkelijkheid moeilijk te verdragen is.
Het internet heeft ongetwijfeld voordelen. Het biedt meer bepaald de mogelijkheid om zijn kennis te ontwikkelen, om informatie op te zoeken, om te communiceren … Het is dus niet de bedoeling om het internet als de bron van alle kwaad af te schilderen .
Sommige adolescenten steken heel wat tijd in hun geliefkoosde spelletje dat dan hun prioriteit, hun belangrijkste bron van plezier wordt. Dergelijk gedrag leidt niet per definitie tot problematisch gedrag. Het kan zelfs een bron van cognitieve en emotionele ontwikkeling zijn, ook in de ogen van de ouders.
Ondanks de positieve aspecten heeft de opkomst van het internet toch geleid tot een almaar groeiend aantal mensen met een zogenaamd “problematisch” gedrag: overconsumptie of verslaving.
Men heeft het over overconsumptie of misbruik wanneer men meer tijd in de “virtuele” wereld doorbrengt dan in de reële wereld en wanneer men daardoor zijn dagelijkse verplichtingen niet meer nakomt. Met ernstige gevolgen op school of op professioneel, familiaal en psychosociaal vlak. Wanneer het individu elke controle over zijn gedrag verliest, spreekt men van verslaving.
De tijd die sommige adolescenten op het internet doorbrengen, kan de oorzaak (en/of het gevolg) zijn van een moeilijke verhouding binnen het gezin en/of mislukkingen op school.
Het geweld dat in sommige spelletjes aanwezig is, kan als de dosis beperkt blijft, een positief effect hebben doordat de jongere een uitdrukking kan geven aan zijn agressieve impulsen die in de samenleving moeilijk aanvaardbaar zijn. Toch gaat men er over het algemeen van uit dat wanneer men herhaaldelijk via spelletjes geweld beleeft, dit het verlangen om zich agressief te gedragen in de hand kan werken.
Op psychologisch niveau steken twee risico’s boven alle andere uit. In de eerste plaats kan de houding tot de werkelijkheid gewijzigd worden: de verwarring tussen de werkelijkheid en de fictie van de spelletjes. Vervolgens verhindert het solitaire gedrag van het spel gedeeltelijk de sociale ontwikkeling. Het isolement en het zich in zichzelf terugtrekken worden in de hand gewerkt.